Teksas ABD’den ayrılma hakkı olan tek eyalet
Teksas ABD’den ayrılma hakkı olan tek eyalet … Teksas denince aklımıza meşhur Dallas dizisi, kovboylar, göz alabildiğine uzanan çöller gelir. Ancak Teksas’ı diğer eyaletlerden ayıran şeyler sadece bunlar değildir. detaylar saydam haberimizde…
Teksas ABD’den ayrılma hakkı olan tek eyalet
Teksas, ABD’nin nüfus ve yüzölçümü olarak en büyük ikinci eyaletidir. Yaklaşık 30 milyon nüfuslu eyaletin başkenti Austin şehridir. Teksas denince aklımıza meşhur Dallas dizisi, kovboylar, göz alabildiğine uzanan çöller gelir. Ancak Teksas’ı diğer eyaletlerden ayıran şeyler sadece bunlar değildir. Teksas’ı, diğer eyaletlerden daha özel kılan bir farkı vardır. ABD Anayasası’na göre Birleşik Devletler’den halk oylaması ile ayrılma hakkına sahip tek eyalet Teksas’tır. Peki, neden böyle bir hak sadece bu eyalete verilmiştir?
19. Yüzyılın ilk yarısı Latin Amerika’daki İspanyol sömürgelerinde bağımsızlık savaşlarının verildiği yıllar olarak tarihe geçti. Meksika da 1800’lerin ilk yarısında (1824) İspanya’dan bağımsızlığını kazandı. O dönem Meksika; California, New Mexico, Teksas gibi bugünkü ABD’nin güney eyaletlerinin birçoğuna sahipti. Meksika bağımsız olduktan sonra çok sayıda Amerikalı buraya göç etmeye başladı. Bu göçler o kadar yoğundu ki 1830 yılına gelindiğinde Amerikalılar Teksas‘ta çoğunluk olmuşlardı.
Bu durumdan hoşlanmayan Meksika Hükümeti Teksas’a göçü yasakladı. Amerikalılar bu yasağı protesto ettiler ve Teksas’ın kontrolünü ele aldılar. 1836 yılında da Teksas bağımsızlığını ilan etti. Yeni kurulan Teksas Hükümeti güvenliğini sağlamak için ABD’ye katılmak istedi. Ama o sırada kölelik konusunda anlaşmazlık yaşayan ABD bu teklifi reddetti. Zira o dönem Teksas’ta kölelik uygulaması vardı. Ama ABD’nin Kuzey eyaletleri köleliği yasaklamıştı.
1836’daki bağımsızlık sonrası Teksas Hükümeti Fransa, İngiltere gibi büyük devletlerle de anlaşmalar yaptı ve bağımsız bir devlet olarak tanındı. İngiltere, Teksas ile yakınlaşarak ABD’yi Kuzeyden Kanada ve Güneyden Teksas ile kıstırmayı planlıyordu. Ayrıca şimdi Teksas batıya doğru ilerlemekte olan Amerikalıların önünde bir set gibi duruyordu. Bu şartlar altında Teksas’ın ABD’ye katılmasının doğru olacağını düşünen ABD, 1844 yılında Teksas Hükümeti ile bir anlaşma imzalayarak Teksas’ı birliğe kattı. Daha sonraki yıllarda petrolün bu bölgede bulunması ile Teksas ABD’nin ekonomik olarak en gelişmiş eyaletlerinden biri haline geldi.
Teksas eğer Meksika’da kalsaydı bugün nasıl bir yer olurdu bunu bilemiyoruz. Ancak bildiğimiz bir şey var ki o da Teksas’ın kendine has bir bölge olduğu ve özgürlük düşüncesinin Teksaslılarda her daim yer ettiğidir.
Kaynak: 19. YY Siyasi Tarihi-Fahir Armaoğlu
